[:en]Chkhaveri tasting at Wine Club

by Levan Sepiskveradze 

Chkhaveri is described as light and pleasant wine in “Ampelography of Georgia” – a book issued in 1960, being one of the most valuable books in Georgian winemaking. Nowadays, wine professionals and winemakers fairly think that such interpretation is not sufficient and Chkkaveri varietal needs further observation and research.

Thus, in the beginning of September, Wine Club members hosted a tasting event of all styles of Chkhaveri wine that exists on Georgian market. The closed-door event was held at Vino Underground wine bar “Wine in Underground” featuring the following wine professionals and enthusiasts:

Zurab Topuridze – One of the famous Chkhaveri winemakers, Director of Iberieli wine company, Wine Club member.

Malkhaz Kharbedia – Wine Club President, Writer.

Giorgi Samanishvili – Oenologist

Misha Meskhi –  Oenologist

Levan Kitia –  Wine enthusiast, Wine Club member

Giorgi Barisashvili –  Wine expert

Iago Bitarishvili – Owner of Iago Wine company, wine expert

Ramaz Nikoladze –  Owner of Nikoladze wine cellar, winemaker

Marina Kurtanidze – Owner of MANDILI wine company.

Chkhaveri wines made in three regions of Georgia – Guria, Imereti and Achara, were presented at the event. Some samples were made based on the natural winemaking principles and some of them were so called conventional wines. The aim of the tasting was to verify and differentiate the types of Chkhaveri wines and to take closer look ar them in general.

Four types of Chkhaveri wines of different vintages were presented from the prominent terroir of Chokhatauri (Bukistsikhe – Sakvavistke – Erketi). Zurab Topuridze was one of the winemakers and the organizers of the tasting event. There were also two different styles of Chkhaveri wines – white and Rosé, presented by Kakhetian Traditional Winemaking company. Other participant included small wine cellar of Gaioz Sofromadze and a winemaker from Vani, Imereti, who presented two different samples of wine – Chkaveri Rosé. Chkaveri Rosé wines were presented by Lukasi and Acharian Wine House companies as well.

Unfortunately, a number of Chkhaveri wines were not presented at the tasting. The main reason for this is the fact that some Chkhaveri wines are hard to find in chain stores. One of the superb wines, not featured at the event, was the Chkhaveri wine made by Luka Bibineishvili from Khelvachauri region. Luka Bibineishvili, who owns vineyards in the village of Khelvachauri region, Achara, makes an excellent wine and is actively involved in promoting this varietal in the region.

1. First sample was Chkhaveri 2013, made by  Iberieli without Chacha from 100% Chkhaveri grapes. Grapes were harvested in the villages of Chokhatauri Region: Sakvavistke, Bukistsikhe and Erketi. Vineyards are cultivated following the natural winemaking rules. Semi-dry wine is made with spontaneous fermentation, without using pure yeast and the grapes were harvested on November 20.

As participants have concluded, wine colour is golden – straw colour gradient. Flavors of freshly waxed Churi (western Georgian Qvevri) have been present in the wine, which may be considered as a flaw. Chkhaveri aromas were well expressed, however, overripe white plum was the most dominant of all aromas. Wine has a harmonic balance of sweetness and acidity.

2. Next sample was Chkhaveri wine 2012 by Iberieli, the qvevri wine from the same terroir made by using the same winemaking techniques. At first, wine seemed a bit  faulty, however, it soon transformed into the aroma of unripe apple, which was followed by other ripe fruit layers of aroma. Some participants even noticed a quince aroma. It is also worth noting that acidity was not well expressed in this wine and colour was quite pale as well. The finish of this wine was more long-lasting than that of the first wine.

3. The third sample was Chkhaveri 2011 presented by Iberieli company. As it was explained by the winemaker, this particular vintage was quite unsuccessful, with instable weather conditions and low yields. Wine is natural, made with spontaneous fermentation. As Misha Meskhi said, wine shows minor intensiveness, though it keeps some “secrets” as well. Wine is refined and has golden colour.

As Malkhaz Kharbedia says, the more Chkhaveri wine is aged, the more complex it becomes. Aging makes it very difficult to identify the aromas of this wine, which means, it becomes mysterious, so to speak. Giorgi Samanishvili admitted that the wine has a great potential of aging. As to the body of these wines, the first two samples were more full-bodied. Giorgi Barisashvili noted that even though the wine is old enough, it is still very crisp. All participants agreed that the given sample had a pineapple aroma, which isvery rare for Chkhaveri wine. Ramaz Nikoladze even caught a Ziziphus aroma.

4. White Chkhaveri wine 2010 by Iberieli had pure golden colour, which Malkhaz Kharbedia described “as if it had captured the sunbeams inside”. 2010 was a very hot year in Guria, which affected the quality of grapes as well. Participants compared the sample to the wines aged in Burgundian oak. Wine expresses sweet aromas and flavors of candied nuts. One of the participants even caught the aroma of sweet milk. Levan Kitia described the sample as an “aristocratic wine”.  Giorgi Barisashvili noted that, based on the wines tasted, one could say, Chkhaveri wine was less exposed to oxidation.

5. As it turned out, most of the participants tasted white Chkhaidze Chkhaveri 2012 for the first time. Fermentation of the wine wass based on artificial yeast. Wine is healthy, with pear and white plum tones. Acidity and sweetness was also well balanced.

6. The first from Chkhaveri Rosé, tasted at the event, was Chkhaveri 2013 by Iberieli. The wine was exceptional as it was fully fermented on half amount of Chacha (for approx. 20 days). Wine had salmon-colour. It was more pinkish in May, however, it turned into salmon colour in June. The wine colour was the focus of the participants. As Giorgi Barisashvili noted, the wine had finished colour. Even though it was made in a new Churi, unlike another samples presented by Zurab Topuridze, it didn’t have the smell of smoke. We found berry aromas, red currant was especially expressed in wine. As Misha Meskhi said, wine shows “unripe” aromas, which is caused by partial Chacha fermentation. Citrus and green apple aromas were also noticeable in the wine.

7. Seventh sample was Chkhaveri Rosé  of 2012, presented by Zurab Topuridze. The wine was blended with 3% of Skhilatubani and Jani. Participants admitted that initial aroma of the wine was strange. Misha Meskhi compared the aroma to Guda cheese smell and Malkhaz Kharbedia compared it to cottage cheese. Often, such aroma refers to the microbiological problems, though it is normal for natural wine. Wine was fermented on Chacha for 20 days. Everyone admitted that the flavor and aroma of this wine didn’t fall into the general tendency and the style of Chkhaveri. Malkhaz Kharbedia and Iago Bitarishvili underlined “green” tones in wine, including the aromas of bay and citrus leaves.

8. Next sample was Chkhaveri Rosé 2011, made in Qvevri. The wine was fully fermented on Chacha (for one month) and afterwards for one and a half year in Churi. Like previous sample, “green” aromas were found in this wine including that of bay leaves and grapefruit. As Giorgi Barisashvili described, based on the colour, wine was exactly what he expected from Chkhaveri. According to Iago Bitarishvili, it had freshness. The color brought everyone’s attention. The wine also carried very interesting, Chkhaveri-like aroma. Misha Meskhi added that he had never found grapefruit aroma in any other Chkhaveri wines. Still, we may say that plum aroma belongs to Chkhaveri (as it was mentioned above, this tasting was aimed at revealing the unique characteristics of Chkhaveri).

9. Zurab Topuridze made Chkhaveri Rosé of “Iberieli” from 2010 harvest in non-corrosive metal ware. We can say that the one cannot find the Chkaveri wine that has the dark pomegranate color on Georgian wine market. Besides Chkhaveri grapes, the wine was a blend of 3% Skhilatubani and Jani. Malkhaz Kharbedia and Giorgi Samanishvili noticed the aroma of dry plum in wine; The wine had some flaws as well, however, in the process of aging, the aromas became more interesting. According to Ramaz Nikoladze, the sample showed the aromas of forest leaves and dry berries. Obviously, aging increased wine nobility. Misha Meskhi compared the wine to an old and wise man. Several participants of the event agreed that this type of Chkhaveri wine was one of the best samples presented.

10. Chkhaveri 2012 obyGaioz Sopromadze, from Bagdati, Imereti Region, was largely discussed by the participants.  According to Zurab Topuridze, the wine was very good and tasty, though less like Gurian Chkhaveri. Interestingly, it was not fermented on Chacha and still had a deep color. At first, one would think the wine smelled like it was faulty, however, as Misha Meskhi said, there are a number of famous wines that have similar aroma. This tone is so called mineral tone (for example as flint tone). In Malkhaz Kharbedia’s opinion, the dark colour of this wine could be linked to the harvest year. Iago Bitarishvili even found thebaroma of a snowball in the wine.

11. Next sample of the event was “Chkhaveri Rosé 2012 made by Chkhaidze, which showed high acidity. Malkhaz Kharbedia noticed milk tones in this deep coloured wine.

12. Chkhaveri Rosé by Lukasi company was light pink in colour and looked pretty attractive. Levan Kitia compared the wine to the best Khvanchkara wines, in terms of aromas. Misha Meskhi and Giorgi Samanishvili admired the wine, as he admitted Chkhaveri shows its classical features. Wine shows red cherry and a bit of cornel aroma. This Chkhaveri was semi dry.

14. First of all, Chkhaveri Rosé 2010 produced by Acharian Wine House with a brand name “Porto Franco” stood out with its exceptional flavor. Acharian Chkhaveri is a very pleasant and prosperous event of recent years, for the Georgian market. Red currant aroma was the very first one caught by Malkhaz Kharbedia. Everyone was surprised by the body of the wine. The wine was aged in oak and as Giorgi Samanishvili said, the aromas were interesting and diverse. However, the wine was highly acidic overpowering the rest of the aromas. Misha Meskhi found the body of the wine noteworthy and to Zurab Topuridze, the color was also interesting. As for Iago Bitarishvili, he added that considering its aroma, the wine was the most “Chkhaveri like Chkhaveri.”

15. And the last sample of the event was dark Chkhaveri Rosé (cornel colour). Malkhaz Kharbedia caught aroma of unripe blackberry in the wine.  In Giorgi Samanishvili’s opinion, the typical aroma ofChkhaveri was expressed in this deep-colored wine more, than in white Chkhaveri made by Sopromadze.

In general, final conclusions and evaluations of the participants were quite diverse and interesting at the same time. Almost all them admitted that Chkhaveri tasting helped them define and understand various types of Chkhaveri wine as well as general characteristics of these  grapes.

Zura Topuridze: “In my opinion, stats of the last 4 years (based on my terroir) don’t provide us with a full picture. Thus, we should continue our research and observations on the wine and studies for the future. The event was very successful, we have found out many features. However, there is much more to discover. Some wines are even to be verified whether it is Chkhaveri or not.”

Misha Meskhi:  “The tasting was great. We can conclude that Chkhaveri is the kind of wine that should be controlled in time dynamics. The wine is distinguished by its aging potential (each year makes it different) and sensitive towards technological processes. We have tasted conventional as well as natural Chkhaveri wines and saw that in both cases wines were interesting. I try not to generalize the characteristics of Chkhaveri wine, but I can say very briefly that this is the wine of high acidity, actually, well kept by this acidity, the sugar balances its flavour. As to the aroma, it gives the tones of green fruit, apple, plum and wild plum, rarely one of red fruits.”

Malkhaz Kharbedia: “I am very satisfied with the tasting event. The oldest sample among the presented wines was one of 2010 vintage and it was hard for me to imagine in 2010 that this year, the range of Chkhaveri wines would be so diverse. This is fantastic news for us, making us optimistic about the future and allowing us to inform the society about general nature of Chkhaveri wine. We can describe today’s tasting from three different angles: 1) Chkhaveri as a variety 2) Place – some Chkhaveri grapes are grown in Guria, some in Achara and some – in Imereti. 3. Winemaker. Wines showed diverse approaches of the winemakers, which is also very important.

In general, Chkhaveri is fresh and crispy wine that has the aromas of red plum and yellow fruits, also some sweet aromas (candied fruit, etc). Chkhaveri Rosés were also different from each other, last samples were especially exceptional and different from other Chkhaveri wines”.

Levan Kitia: “Everything was very interesting in the dynamics of the tasting. For example, comparing Chkhaveri Rosé to white Ckhaveri according to the regions. The most interesting moment for me was defining the common flavors and tendencies. Now we can describe the characteristics of Chkhaveri wine, though I still can’t decide, which one is better, Chkhaveri Rosé or Chkhaveri white.”

Iago Bitarishvili: “Such tasting events are really useful and I think it will be relevant for other varietals as well, which allows us to have more defined approaches and views on the wine. One of the wines I tasted showed no special flaws and still, it didn’t taste like Chkhaveri since I have my own understanding about the characteristics of Chkhaveri wine. I mostly liked the wines that had some flaws, but they tasted more like Chkhaveri. Generally, I like this varietal, though I cannot say for sure which I like the most Rosé or white Chkhaveri. I have fully immersed myself in the tasting and I promise similar tasting event will be helf for Chiniri from Kartli Region.”

Marina Kurtanidze: “I would say that Chkhaveri is a very attractive and tasty wine for women, with soft and fantastic aromas. When aged, berry tones are more expressed and we may also say that aged Chkhaveri wine is far better, then the new one”.

Giorgi Barisashvili: “The tasting offered a wide range of wines. We had the Chkhaveri wines from three regions: Guria, Achara and Imereti. So-called “moderate” wines of Zura Topuridze stood out for me and I have used them as a standard while evaluating the rest of the wines. Surprisingly, old Chkhaveri wines were not oxidised. This means that Chkhaveri has a good aging potential and less prone to oxidation compared to other Georgian varietals, if it is not left under direct sun intentionally. Considering its potential, I think Chkhaveri wine can be well accepted by the wine world and say its word in the future of Georgian winemaking.”

Giorgi Samanishvili: “If Chkhaveri wine doesn’t have the balance of acidity and alcohol, it is dead. As the tating showed, Rosés definitely show berry aromas (red berries).  If you make a Chkhaveri Rosé  and keep it in a proper way, these aromas will definitely be present. White Chkhaveri may show different aromas, in which case acidity and body balance is also very important. The wine should be “round”. One of the exceptional features of Chkhaveri is that its body is really perfect, even if it’s not fermented on Chacha. In addition to this, aging potential of Chkhaveri is excellent”.

Despite the fact that this year has not been successful for Guria and that Chkhaveri yield is going to be significantly low because of the late frost, wine professionals and winemakers still hope that in 3-4 years, there will be more Chkhaveri wines on Georgian Market and that more of them will be featured at the tasting event as well. But still, the range of Chkhaveri wines are quite wide than that of Ojaleshi, Shavkapito and other wines. Chkhaveri is definitely pacing its turf to success.

© vinoge.com

Article source: http://en.vinoge.com/articles/discover-chkhaveri [:ka]ჩხავერების დეგუსტაცია ღვინის კლუბში

ლევან სეფისკვერაძე

1960 წელს გამოცემულ “საქართველოს ამპელოგრაფიაში“ (რომელიც უდავოდ ერთ–ერთი საუკეთესო წიგნია ქართულ მეღვინეობაში) ჩხავერის ღვინო მოხსენებულია, როგორც მსუბუქი და სასიამოვნო ღვინო. დღეს ღვინის სპეციალისტები და მეღვინეები სამართლიანად ფიქრობენ, რომ ეს არ არის საკმარისი დახასიათება და ჩხავერის ჯიში და ეს ღვინო მეტ დაკვირვებასა და შესწავლას საჭიროებს. სწორედ ეს იყო მიზეზი იმისა, რომ სექტემბრის დასაწყისში, ღვინის ბარ “ღვინო ანდეგრაუნდში“ ღვინის კლუბის წევრების ინიციატივით, საქართველოს ღვინის ბაზარზე არსებული თითქმის ყველა ტიპის ჩხავერის დეგუსტაცია მოეწყო. დეგუსტაცია დახურული იყო და მასში მონაწილეობა ღვინის კლუბის მიერ წინასწარ არჩეულმა სპეციალისტება და ღვინის ენთუზიასტებმა მიიღეს.

დეგუსტაციაში მონაწილებდნენ:

ზურაბ თოფურიძე, ჩხავერის ერთ ერთი ცნობილი მწარმოებელი, კომპანია “იბერიელის“ დამფუძნებელი, ღვინის კლუბის წევრი.

მალხაზ ხარბედია, ღვინის კლუბის პრეზიდენტი, მწერალი.

გიორგი სამანიშვილი, ენოლოგი.

მიშა მესხი, ენოლოგი.

ლევან კიტია, ღვინის ენთუზიასტი, ღვინის კლუბის წევრი.

გიორგი ბარისაშვილი, ღვინის ექსპერტი.

იაგო ბიტარიშვილი, “იაგოს ღვინის“ მწარმოებელი, ღვინის ექპერტი.

რამაზ ნიკოლაძე, “ნიკოლაძეების მარნის“ მფლობელი, მეღვინე.

მარინა კურტანიძე, ღვინო “მანდილის“ მფლობელი.

დეგუსტაციაზე გაისინჯა საქართველოს სამ რეგიონში: გურიაში, იმერეთსა და აჭარაში წარმოებული ჩხავერები. წარმოდგენილი ღვინის ნიმუშების ნაწილი ნატურალური მეღვინეობის პრინციპებით იყო დაყენებული, ნაწილი კი ე.წ. კონვენციური ღვინოები გახლდათ. აღნიშნული დეგუსტაციის მიზანი ზოგადად ჩხავერის ღვინის ჯიშურობის დადგენა და ამ ღვინის რაობის უკეთ გამორკვევა იყო.

დეგუსტაციაზე წარმოდგენილი იყო ჩოხატაურის ცნობილი ტერუარიდან (ბუკისციხე–საყვავისტყე–ერკეთი)  წარმოებული ოთხი სხვადასხვა წლის ჩხავერი, რომლის მწარმოებელიც ზურაბ თოფურიძეა. აღნიშნული დეგუსტაციის ერთ–ერთი ორგანიზატორიც სწორედ იგი გახლდათ. ამის გარდა დეგუსტაციაზე გაისინჯა კომპანია “კახური ტრადიცული მეღვინეობის“ მიერ წარმოებული ორი – თეთრი და ვარდისფერი ჩხავერი, დეგუსტაციაზე ორი ღვინით (ბაცი და მუქი ვარდისფერი ჩხავერები) იყო წარმოდგენილი იმერელი (ბაღდათელი) მეღვინის, გაიოზ სოფრომაძის მცირე მარანი. ვარდისფერი ჩხავრებით იყვნენ წარმოდგენილნი კომპანია “ლუკასი“ და კომპანია “აჭარული ღვინის სახლი“ (ეს უკანასკნელი აჭარაში მოყვანილი ჩხავერიდან იყო დაყენებული).

სამწუხაროდ დეგუსტაციაზე წარმოდგენილი არ იყო ჩხავერების ერთი ნაწილი. ამის მიზეზი ძირითადად ისაა, რომ ზოგიერთი ჩხავერი ძალზე ძნელი მოსაძიებელია ღვინის მაღაზიათა ქსელში. დეგუსტაციაზე ვერმოხევდრილი ღვინოებიდან განსაკუთრებით აღსანიშნავია აჭარაში, ხელვაჩაურის რაიონში მცხოვრები მეღვინის, ლუკა ბიბინეიშვილის ჩხავერი. ლუკა ბიბინეიშვილს აჭარაში, ხელვაჩაურის რაიონის სოფელ ერგეში აქვს ჩხავრის ვაზი გაშენებული, გამორჩეულ ღვინოსაც აყენებს და აქტიურად ეწევა ამ ჯიშის პოპულარიზაციას რეგიონში.

1. დეგუსტაციაზე პირველ ნიმუშად გაისინჯა “იბერიელის“ 2013 წლის უჭაჭოდ დაყენებული ჩხავერი, რომლის შემცველობაც 100% ჩხავრის ყურძენი იყო. ყურძენი მოკრეფილი იყო ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტის  სოფლებში: საყვავისტყეში, ბუკისციხესა და ერკეთში. ვენახები მოვლილია ნატურალური მეღვინეობის წესების დაცვით. ეს ნახევრად მშრალი ღვინო დაყენებულია სპონტანური დუღილით, კულტურული საფუარის გარეშე. რთველი 20 ნოემბერს ჩატარდა.

მონაწილეთა დასკვნით, ღვინო ფერზე არის მოოქროსფრო–ჩალისფერი. სურნელში აშკარად იგრძნობა ახალი გამოსანთლული ჭურისათვის დამახასიათებელი გემო (კვამლის ტონი), რაც ღვინის ერთგვარ ზადადაც შეგვიძლია მივიჩნიოთ. თუმცა ამის მიუხედავად კარგად ჩანდა ჩხავრის ჯიშური არომატები, სადაც ჭარბობდა გადამწიფებული თეთრი ქლიავის (ლენკროტის) არომატი. ღვინოში ერთმანეთს კარგად ერწყმის სიტკბო და სიმჟავე.

2. შემდეგ ნიმუშად წარმოდგენილი იყო“იბერიელის“ 2012 წლის მოსავლის ჩხავრის ღვინო, იგივე ტერუარი, იგივე სტილში დაღვინებული (ჭაჭის გარეშე), დაყენებული ახალ ქვევრში. თავიდან ღვინო ცოტა მოგუდული იყო, თუმცა მალე გაიხსნა და თუკი პირველ სურნელში მკვახე ვაშლის სურნელის გარდა არაფერი ჩანდა, შემდეგ შედარებით მწიფე ტონები გამოვიდა წინა პლანზე. დეგუსტაციის რამდენიმე მონაწილემ, ახალი კომშის არომატიც დაიჭირა. აღსანიშნავია, რომ ღვინოში სიმჟავე არ არის მკვეთრად გამოხატული და ფერიც შედარებით ბაცია. ასევე უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ ამ ნიმუშს პირველ ღვინოზე ბევრად უფრო ხანგრძლივი დაბოლოება ჰქონდა.

3. მესამე ნიმუშად გაისინჯა კომპანია “იბერიელის“ 2011 წლის მოსავლის ჩხავერი. ღვინის ავტორის განმარტებით, ეს იყო ძალიან ცუდი წელი თავისი არათანაბარი ამინდებით და ამის გამო ძალიან მცირე მოსავალი მოვიდა. ღვინო ნატურალურია და დაყენებულია სპონტანური დუღილით. მიშა მესხის აზრით, ამ ღვინოს აკლია ინტენსივობა, თუმცა ღვინო გარკვეულ “საიდუმლოებებს“ ინახავს. ღვინო დახვეწილია და ფერზე ღია ოქროსფერია. მალხაზ ხარბედიას აზრით, ჩხავრის ასაკი რაც უფრო მატულობს, მით უფრო კომპლექსური ხდება და მისი სურნელი უფრო რთული გამოსაცნობია ხოლმე, მეტი საიდუმლო ჩნდება ღვინოში. გიორგი სამანიშვილის აზრით, ამ ღვინოს დაძველების დიდი პოტენციალი აქვს. დეგუსტაციაზე ისიც აღნიშნა, რომ სხეულის მხრივ პირველი ორი ნიმუში უფრო სხეულიანი იყო. გიორგი ბარისაშვილმა ხაზი გაუსვა იმას, რომ ღვინო საკმაოდ ძველია და ამის მიუხედავად, ძალიან ხალისიანია. დეგუსტაციის მონაწილეები შეთანხმდნენ იმაზე, რომ აღნიშნულ ნიმუშში აშკარად გამოხატული იყო ანანასის სურნელი, რაც ჩხავერისთვის იშვიათობაა. რამაზ ნიკოლაძემ კი უნაბის სუნი დაიჭირა.

4. 2010 წლის თეთრი ჩხავერი (ასევე იბერიელის) ბაჯაღლო ოქროს ფერია და როგორც მალხაზ ხარბედიამ აღნიშნა – “სხივს ატარებს“. 2010 წელი გურიაში ძალიან ცხელი წელი იყო და ეს ღვინოშიც აისახა. დეგუსტაციის მონაწილეებმა ეს ნიმუში ბურგუნდიულ მუხაში დაძველებულ ღვინოებს შეადარეს. ღვინოს ახასიათებს მოტკბო სურნელი და ჩაშაქრული თხილის გემო. დეგუსტაციის ერთ–ერთმა მონაწილლემ შედედებული ტკბილი რძის სუნიც დაიჭირა. ლევან კიტიამ ამ ნიმუშს “არისტოკრატიული ღვინო“ უწოდა. გიორგი ბარისაშვილის აზრით, დეგუსტაციაზე გასინჯული ღვინოებიდან გამომდინარე უკვე იკვთება ის, რომ ჩხავერი დაჟანგვის მიმართ უფრო მედეგია, რაც განსაკუთრებულ აღნიშვნას იმსახურებს.

5. როგორც აღმოჩნდა,  2012 წლის მოსავლის“ჩხაიძის ჩხავერი“ (თეთრად დაყენებული) დეგუსტაციის ბევრ მონაწილეს აქამდე გასინჯული არ ჰქონდა. ღვინო დადუღებულია ხელოვნურ საფუარზე. ჯანსაღია, მასში მცირედი მსხლის ტონები  მოსჩანს და ასევ თეთრი ქლიავიც. აღსანიშნავია, რომ სიმჟავე და სიტკბო ერთმანეთში ძალზედ კარგადაა დაბალანსებული.

6. დეგუსტაციის მონაწილეებმა ვარდისფერი ჩხავერებიდან პირველ ნიმუშად, “იბერიელის“ 2013 წლის ჩხავერი დააგემოვნეს. ამ ღვინის გამორჩეულობა იმაში მდგომარეობს, რომ იგი სრულად დადუღდა ნახევარი რაოდენობის ჭაჭაზე (დაახლოებით 20 დღე). ღვინო ორაგულისფერია. მარტის თვეში უფრო ვარდისფერი იყო და ივნისამდე ორაგულისფერი გახდა. ღვინის ფერმა განსაკუთრებული ინტერესი გამოიწვია. გიორგი ბარისაშვილის აზრით, ამ ღვინოს “დამჯდარი ღვინის“ ფერი აქვს. ღვინო ახალ ჭურშია დაწურული, თუმცა მას ზურა თოფურიძის ერთ–ერთი სხვა ნიმუშისგან განსხვავებით, კვამლის სურნელი არა აქვს. აშკარად გამოჩნდა კენკრა, გამორჩეულად კი წითელი მოცხარი. მიშა მესხის თქმით, ამ ღვინოს შედარებით “მკვახე“ არომატები აქვს, რაც შესაძლებელია იმით იყოს განპირობებული, რომ ღვინო ნაწილობრივ ჭაჭაზეა დადუღებული. მიშა მესხმა ამ ღვინოში ციტრუსისა და მწვანე ვაშლის არომატც გამოჰყო.

7. მეშვიდე ნიმუშიც ზურაბ თოფურიძის მიერ წარმოებული 2012 წლის მოსავლის ვარდისფერი ჩხავერი გახლდათ. ამ ღვინოში დაახლოებით 3% შერეულია სხილათუბანი და ჯანი. დაყენებულია ჭურში და არის მთლიანად ნატურალური და ორგანული. დეგუსტაციის მონაწილეებმა აღნიშნეს, რომ ღვინოს პირველი სურნელი ძალიან უცნაური აქვს. ეს სურნელი მიშა მესხმა გუდის ყველს შეადარა, მალხაზ ხარბედიამ კი ხაჭოს. ეს სურნელი ხშირად მიკრობიოლოგიურ პრობლემებს უკავშირდება, თუმცა, ნატურალური ღვინისთვის ასეთი რამ დასაშვებია. ღვინო დაყენებულია სრულ ჭაჭაზე 20 დღის მანძილზე, ოღონდ თვითონ ყურძენი ამ წელს არ იყო გამორჩეულად მუქი. დეგუსტაციაზე ყველამ აღნიშანა, რომ ამ ღვინის გემო და არომატი ჩხავერის ზოგადი ტენდენციიდან და ჯიშურობიდან ამოვარდნილი იყო. მალხაზ ხარბედიამ და იაგო ბიტარიშვილმა ამ ღვინოში “მწვანე“ ტონებს გაუსვეს ხაზი – დაფნის და ციტრუსის ფოთლების სურნელი.

8. შემდეგ ნიმუშად 2011 წლის მოსავლის, ქვევრში დაყენებული ვარდისფერი ჩხავერი გაისინჯა. ეს ღვინო სრულად დადუღდა ჭაჭაზე (ერთ თვეზე მეტი დროის მანძილზე) და შემდეგ წელიწადნახევარი იყო ჭურში. წინა ნიმუშის მსგავსად, ამ ღვინოშიც “მწვანე“ არომატები გამოარჩიეს (დაფნა) და ამასთან ერთად გრეიპფრუტიც. გიორგი ბარისაშვილის თქმით ფერზე ეს ღვინო არის სწორედ ის, რასაც იგი ჩხავერისგან ელის. ამ ღვინომ იაგო ბიტარიშვილის შეფასებით ახალი (ცინცხალი) ღვინის შთაბეჭდილება დატოვა.  ღვინის ფერი აბსოლუტურად ყველამ გამოარჩია. ნიმუშს ასევე საინტერესო და ჩხავერისათვის დამახასიათებელი სურნელი ჰქონდა. მიშა მესხის თქმით, მას სხვა ჩხავერში აქამდე გრეიპფრუტის სუნი არ აღმოუჩენია. თუმცა, შეიძლება უკვე ითქვას, რომ ქლიავის არომატი (თეთრი და წითელი ქლიავი) ჩხავერისათვის დამახასიათებელია (როგორც უკვე ვთქვით, დეგუსტაციის ერთ–ერთი მიზანიც სწორედ ამ ჯიშური მახასიათებლების გამოკვეთა იყო).

9. “იბერიელის“ 2010 წლის მოსავლის ვარდისფერი ჩხავერი, ზურაბ თოფურიძემ უჟანგავი ფოლადის ჭურჭელში დააყენა და შეიძლება ითქვას, რომ ფერზე ასეთი მუქი ვარდისფერი (ბროწეულისფერი) ჩხავერი ქართულ ღვინის ბაზარზე სხვა არც არის. ღვინოში ჩხავერის ჯიშის ყურძნის გარდა, 3%–მდე არის სხილათუბანი და ჯანი. ღვინოში მალხაზ ხარბედიამ და გიორგი სამანიშვილმა ქლიავის ჩირის სუნი გამოარჩიეს. ამ ღვინოს ადრე გარკვეული ზადები ჰქონდა, თუმცა დაძველების პროცესში ეს სურნელები საინტერესო გახდა. რამაზ ნიკოლაძის თქმით, გემოზე ტყის ფოთლების და გამომშრალი კენრის არომატი გამოიკვეთა. აშკარაა, რომ ამ ღვინოს დაძველებამ კეთილშობილება შემატა. მიშა მესხმა ეს ღვინო მოხუცებულ და დაბრძენებულ კაცს შეადარა. დეგუსტაციების მონაწილეთა ერთი ნაწილის აზრით, ეს ჩხავერი ღონისძიების საუკეთესო ნიმუში იყო.

10. იმერეთში, ბაღდათში მოწეული 2012 წლის მოსავლის გაიოზ სოფრომაძის ჩხავერი, დეგუსტაციის მონაწილეთა განსჯის საგანი გახდა. ზურაბ თოფურიძის აზრით, ღვინო ძალიან კარგია და გემრიელია, მაგრამ გურულ ჩხავერს ნაკლებად ჰგავს. ეს ღვინო არის უჭაჭოდ დაყენებული, თუმცა უცნაურია ის, რომ უჭაჭოდ დაყენებულ ჩხავერს თითქმის არასოდეს გამოსდის მუქი ფერი, რაც ამ ღვინის შეფერილობის შემთხვევაში პირიქითაა. ამ ღვინოს ნავთობპროდუქტების სუნიც გამოარჩევს, რაც მიშა მესხის აზრით, აპრიორი დაავადებას არ ნიშნავს და მსოფლიოში არსებობს არაერთი ცნობილი ღვინო, რომელსაც ასეთი სუნი აქვს. ეს ტონი არის ე.წ. მინერალური ტონი (მაგალითად, როგორც კაჟის ტონი). მალხაზ ხარბედიას თქმით კი, ამ ღვინის მუქი შეფერილობა (ჭაჭაზე გაუჩერებლობის მიუხედავად) შესაძლებელია მოსავლის წელს უკავშირდებოდეს.  იაგო ბტარიშვილმა კი ამ ღვინოში ძახველის არომატი გამოარჩია.

11. შემდეგ ნიმუშად გასინჯული “ჩხაიძის ვარდისფერი ჩხავერი 2012“ განსაკუთრებულად მაღალმჟავიანი ღვინო აღმოჩნდა. მალხაზ ხარბედიამ ამ მუქი ფერის ღვინოში რძის პროდუქტების ტონი დაინახა.

12. კომპანია “ლუკასის“ ვარდისფერი ჩხავერი შეფერილობით ღია ვარდისფერი იყო და ღვინო ფერზე ძალზე მიმზიდველად გამოიყურებოდა. ლევან კიტიამ ეს ღვინო სურნელით საუკეთესო ხვანჭკარებსს შეადარა. მიშა მესხს და გიორგი სამანიშვილს აღნიშნული ნიმუში განსაკუთრებულად მოეწონა. მისი თქმით, ჩხავერს კლასიკური სახე აქვს მიცემული. ღვინოში ჩანს წითელი ალუბალი, ცოტა შინდის არომატი. ეს ჩხავერი ნახევრადმშრალი იყო.

14. “აჭარული ღვინის სახლის“ მიერ წარმოებული 2010 წლის მოსავლის ვარდისფერი ჩხავერი, სამარკო ნიშნით, “პორტო ფრანკო“, პირველყოვლისა განსხვავებული გემოთი გამოირჩეოდა. აჭარული ჩხავერი ქართული ბაზრისათვის ბოლო წლების სასიხარულო და სასიამოვნო სიახლეა. მალხაზ ხარბედიამ ამ ღვინის სურნელში თავიდანვე წითელი მოცხარი დაიჭირა. ამ ნიმუშის სხეულიანობამ ყველა გააოცა. ღვინო მუხაშია დაძველებული და გიორგი სამანიშვილის თქმით, ეს ღვინო სუნზე საინტერესო და მრავალმხრივია, თუმცა გემოზე სიმჟავე ძალიან მკვეთრადაა გამოკვეთილი და ეს სიმჟავე ყველაფერს ფარავს. მიშა მესხმა ღვინის სხეულიანობას გაუსვა ხაზი, ზურაბ თოფურიძეს კი ფერი მოეწონა. იაგო ბიტარიშვილის აზრით, ღვინის ეს ნიმუში სუნის მიხედვით ყველაზე “ჩხავერული ჩხავერია“.

15. დეგუსტაციის ბოლო ნიმუშად, გაიოზ სოფრომაძის მუქი ვარდისფერი (შინდისფერი) ჩხავერი გაისინჯა. ამ ღვინოში მალხაზ ხარბედიამ მკვახე მაყვლის სურნელი გამოარჩია. გიორგი სამანიშვილის აზრით, სოფრომაძის თეთრ ჩხავერზე მეტად, ჩხავერისათვის დამახასიათებელი სურნელი ამ მუქ ღვინოს უფრო მეტად აქვს.

დეგუსტაციის მონაწილეთა საბოლოო შთაბეჭდილებები და შეფასებები საინტერესო და ხშირ შემთხვევაში ერთმანეთისგან განსხვავებული გამოდგა. თითქმის ყველა აღიარებდა იმას, რომ დეგუსტაციის შემდეგ მათ ჩხავერის შესახებ საინტერესო დასკვნები გამოიტანეს. დეგუსტაციაზე გამოიკვეთა ჩხავერის ჯიშურობა, ტიპურობა, და ის თუ, ზოგადად რა არის ჩხავერის ჯიშის ყურძნისგან დაწურული ღვინო.

ზურა თოფურიძე: “ჩემი აზრით ბოლო 4 წლის სტატისტიკა (ჩემი ტერუარის მიხედვით) არ იძლევა სრულ სურათს. აქედან გამომდინარე, ჩვენ ამ ღვინოზე დაკვირვება უნდა გავაგრძელოთ და მომავალშიც შევისწავლოთ ჩხავერი. დღევანდელ დეგუსტაციაზე ბევრი რამ გამოიკვეთა, მაგრამ მაინც ბევრი რამ კიდევ გამოსარკვევი დარჩა. ზოგიერთი ღვინო საერთოდ ჩხავერია თუ არა – ეგეც კი გასარკვევია“.

მიშა მესხი: “საინტერესო დეგუსტაცია იყო. დასკვნის სახით შეილება ითქვას, რომ ჩხავერი არის ჯიში, რომელსაც დროის დინამიკაში ჭირდება კონტროლი, აქვს დაძველების პოტენციალი (ყოველი წელი შეიძლება განსხვავებული იყოს) და ტექნოლოგიური პროცესების მიმართ მგრძნობიარე ჯიშია. ჩვენ გავსინჯეთ როგორც ინდუსტრიული, ასევე ნატურალური ჩხავერი და ვნახეთ, რომ ღვინო ორივე შემთხვევაში საინტერესოა. მოვერიდები იმის თქმას, რომ ჩხავერი მაინცა და მაინც როგორი  უნდა იყოს, მაგრამ მოკლედ ვიტყვი შემდეგს: ჩხავერი არის მაღალმჟავიანი ღვინო, რომელსაც კარგად ინახავს მჟავიანობა, დარჩენილი შაქარი გემოს ბალანსს სძენს. სუნში ჭარბობს მწვანე ხილის, ვაშლის, ტყემლის, ქლიავის ტონები. ასევე იშვიათად წითელი ხილის ტონებიც“.

მალხაზ ხარბედია: “ძალიან კმაყოფილი ვარ დღევანდელი დეგუსტაციით. წარმოდგენილი ნიმუშებიდან ყველაზე ძველი ყო 2010 წლის ნიმუში და 2010 წელს ნამდვილად ვერ წამოვიდგენდი, რამდენიმე წელიწადში ამდენი ჩხავერი თუ დაგროვდებოდა დეგუსტაციაზე. ეს ძალიან სასიხარულოა და იძლევა სრულ საფუძველს იმისთვის, რომ მომავალში საზოგადოებისთვის ჩამოვაყალიბოთ აზრი, თუ რა არის ჩხავერი და როგორი შეიძლება იყოს ეს ღვინო. დღევანდელი დეგუსტაცია სამი მხრიდან შეგვიძლია დავახასაითოთ. 1. ჩხავერი როგორც ჯიში 2. ადგილი – ზოგი ჩხავერი გურიაშია მოყვანილი, ზოგი აჭარაში და ზოგი იმერეთში. 3. მეღვინე. ღვინოებს ემჩნეოდათ მეღვინეების განსხვავებული ხედვები, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია. ჩხავერზე ზოგადად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ეს არის ცოცხალი და ხალისიანი ღვინო წითელი ქლიავის და ყვითელი ხილის ტონებით, თუმცა შესაძლებელია მასში მოტკბო არომატებიც ვიგრძნოთ (დაშაქრული ხილი და ასე შემდეგ). ერთმანეთისგან გასხვავდებოდა ვარდისფერი ჩხავერებიც. განსაკუთერებით ბოლო ნიმუშები იყო გამორჩეული და განსხვავდებოდნენ ყველა სხვა ჩხავერისაგან“.

ლევან კიტია: “ეს ყველაფერი ძალიან საინტერესო იყო დინამიკაში რომ დავინახეთ. თუნდაც ვარდისფერი და თეთრ ჩხავერების შედარება რეგიონების მიხედვით. ჩემთვის ყველაზე საინტერესო იყო ის, რომ აშკარად გამოიკვეთა საერთო გემოები და საერთო ტენდენციები. ახლა ჩვენ შეგვიძლია უკვე ვთქვათ რა არის ჩხავერი და როგორი შეიძლება იყოს ეს ღვინო. თუმცა მე მაინც ვერ გავიგე ჩხავერი ვარდისფერი ჯობია თუ თეთრი“.

იაგო ბიტარიშვილი: “ასეთი ტიპის დეგუსტაციის იდეა არის ფანტასტიური იდეა და ჩემი აზრით, ასეთი დეგუსტაცია ჩხავერს კი არა, ყველა ჯიშს სჭირდება, რათა თვითონ მეღვინეს ჩამოუყალიბდეს ხედვა. დეგუსტაციაზე შეგვხვდა ღვინო, რომელსაც ცალკეულად ვერაფერს დავუწუნებდით, მაგრამ მას ჩემთვის ჩხავერის გემო არ ჰქონია, რადგან მე ეტალონად უკვე აღებული მაქვს, როგორი უნდა იყოს ჩხავერი. უფრო ისეთი ღვინოები მომეწონა, რომლებსაც შეიძლება ნაკლი ქონდა, მაგრამ ჯიშურად გამოკვეთილი იყო. ზოგადად ძალიან მიყვარს ეს ჯიში. ვერ ვიტყვი, ვარდისფერი ჯობია თუ თეთრი. როგორც იტყვიან “მუღამში მოვედი“ და მე ვდებ პირობას, რომ ასეთი ტიპის დეგუსტაციას ქართლის ჩინურსაც მოვუწყობ“.

მარინა კურტანიძე: “მე ვიტყოდი, რომ ჩხავერი არის ქალებისთვის განსაკუთრებულად მოსაწონი და გემრიელი ღვინო – არის მსუბუქი დასალევი და ფანტასტიური არომატები აქვს. დაძველების შემთხვევაში, ჩხავერში კენკრის ტონები აშკარაა და შეგვიძლია ვთქვათ, რომ დავარგებული ჩხავერი უფრო კარგი ღვინოა, ვიდრე ახალი“.

გიორგი ბარისაშვილი: “ყველაზე მნიშველოვანს გამოვყოფდი იმას, რომ დეგუსტაცია იყო ძალიან კონტრასტული. შევეხეთ ჩხავერის სამ რეგიონს: გურიას, აჭარას და იმერეთს. ჩემთვის ეტალონი იყო ზურა თოფურიძის “შუალედური“ ღვინოები,  რომლებსაც მერე მოვარგე დანარჩენები. ძალიან მესიამოვნა, რომ ძველი ჩხავერები დაჟანგული არ იყო და ეს ჩემთვის სასიამოვნო მოულოდნელობა იყო. ეს ნიშნავს იმას, რომ ჯიშს დაძველების კარგი პოტენციალი აქვს და ბევრ ქართულ ჯიშთან შედარებით ნაკლებად იჟანგება თუ მაინც და მაინც გარეთ მზეზე არ დადე. მე ვთვლი, რომ ჩხავერი არის მსოფლიო დონის ჯიში, რომელსაც დიდი პოტენციალი აქვს და მან უნდა თქვას ხვალინდელი სიტყვა ქართულ მეღვინეობაში“.

გიორგი სამანიშვილი: “ თუ ჩხავერს მჟავიანობისა და ალკოჰოლის ბალანსი არა აქვს, ეს ღვინო მკვდარია. როგორც დეგუსტაციამ აჩვენა, ვარდისფერად დაყენებული ყველა ვარიანტში კენკროვანი ხილის არომატზე წავა (ოღონდ წითელი კენკროვანი ხილის). თუ ვარდისფრად დააყენე და კარგად მიუარე, ეს არომატები აუცილებლად გამოიკვეთება. როცა ჩხავერს ჩაყლაპავ, მჟავიანობამ, სხეულმა და სავსე გემომ უნდა მოგხიბლოს. თეთრ ჩხავერში არომატი შესაძლებელია  სხვადასხვანაირი იყოს და ამ შემთხვევაში მთავარი მჟავიანობისა და სხეულის ბალანსია. ღვინო უნდა იყოს “მრგვალი“. ჩხავერის გამორჩეულობა ისიცაა, რომ სხეული ჭაჭაზე დატოვების გარეშეც კი, ამ ღვინოს ძალიან კარგი აქვს. ამას გარდა, ჩხავერს დაძველების შესანიშნავი პოტენციალი გააჩნია“.

მიუხედავად იმისა, რომ წლევანდელი წელი გურიისათვის ძალიან არასახარბიელო იყო და ნაგვიანები ყინვების გამო გურიაში წელს ჩხავერის ძალიან მცირე მოსავალი იქნება, ღვინის სპეციალისტებსა და მეღვინეებს მაინც იმედი აქვთ, რომ 2–3–4 წელიწადში ქართულ ღვინის ბაზარზე გაცილებით მეტი ჩხავერი იქნება და ღვინის დეგუსტაციაზეც ბევრად მეტი ნიმუში იქნება წარმოდგენილი. თუმცა, დღეს არსებული ჩხავერის ღვინის არჩევანი შეუდარებლად უფრო ფართოა, ვიდრე მაგალითად ოჯალეშის, შავკაპიტოს სხვა იშვიათი ჯიშების არჩევანი. ჩხავერი აშკარად წინ მიდის, თუმცა დიდ წარმატებებს მაინც მომავალში უნდა ველოდოთ.

© ღვინის კლუბი /Weekend

სტატიის წყარო: http://en.vinoge.com/articles/discover-chkhaveri [:]